Ik-boodschap

Je kent vast wel de term ‘ik-boodschap’. Ik leerde het ooit tijdens een cursus als leerkracht.  Als ik wilde zeggen wat mij dwars zat was het verstandig om een ik-boodschap te geven, zo leerde ik op die cursus. Dan zei ik niet meer tegen de kinderen, ‘Hou es op met er doorheen kletsen’ maar ‘Ik wil dat je ophoudt met er doorheen kletsen’. Een subtiel verschil en toch klonk het anders. Minder streng.

Vaak dacht ik dat ik het goed deed met mijn ik-boodschap. Dan zei ik bijvoorbeeld ‘Ik voel me verdrietig omdat jij zo vervelend doet’. Maar hou ik het dan bij mezelf? Ik denk nu van niet. Ik leg juist de schuld bij de ander.

Daarom probeer ik nu om een dubbele ik-boodschap te geven.

Ik….. omdat  ik……….

Wat is het verschil kun je denken?

Nou, groter dan je misschien beseft.

Als ik zeg ‘Ik wil dat jij daarmee ophoudt’ kan de ander dat ervaren als een eis. Ik ben de baas en leg mijn wil op aan de ander. Dat voelt niet echt prettig. Als ik zeg ‘Ik voel me verdrietig omdat jij dat gedaan hebt’, ervaart de ander dat waarschijnlijk als een beschuldiging.

Je schuldig voelen is ook geen prettig gevoel. Dus of de persoon tegen wie ik dit zegt nu wel of niet iets voor mij gaat doen omdat hij niet wil dat ik verdrietig ben, hij doet het dan toch waarschijnlijk met een vervelend gevoel. Ik heb hem de schuld gegeven van mijn verdriet. Hij is niet de schuld van mijn verdriet. Ik heb verdriet omdat een behoefte van mij niet vervuld is. Ik geef hem die schuld. Subtiel, door de boodschap die ik geef. Ik …. omdat jij.

Als ik me realiseer dat de ander helemaal niet de oorzaak is van mijn gevoel maar dat ik onvervulde behoeften heb die dat gevoel veroorzaakt kan ik het anders zeggen.

Ik kan de dubbele ik-boodschap geven.

Ik voel me verdrietig omdat ik behoefte heb aan steun. Of ik voel me geïrriteerd omdat ik behoefte heb om gehoord te worden. Ik voel me boos, ik heb behoefte aan respect. Dan hou ik het echt bij mijzelf. Ik geef aan wat ik voel en waar ik behoefte aan heb. Ik leg geen eis neer bij de ander en ook geen schuldgevoel.

Die ander kan deze boodschap waarschijnlijk echt horen als een ik-boodschap. En hij snapt mij waarschijnlijk ook wel. Hij kent namelijk dezelfde behoefte aan respect, aan gehoord worden en aan steun af en toe. En zo vinden wij elkaar op het niveau van behoefte.

Het enige dat nog nodig is is een strategie bedenken die ruimte geeft aan mij en de ander.

•